Sunday, December 5, 2021

Niedzielna wyliczanka

 Było to w piętnastym roku rządów Tyberiusza Cezara. Gdy Poncjusz Piłat był namiestnikiem Judei, Herod tetrarchą Galilei, brat jego Filip tetrarchą Iturei i Trachonitydy, Lizaniasz tetrarchą Abileny; za najwyższych kapłanów Annasza i Kajfasza skierowane zostało słowo Boże do Jana, syna Zachariasza, na pustyni.

Obchodził więc całą okolicę nad Jordanem i głosił chrzest nawrócenia dla odpuszczenia grzechów, jak jest napisane w księdze mów proroka Izajasza: «Głos wołającego na pustyni: Przygotujcie drogę Panu, prostujcie ścieżki dla Niego! Każda dolina zostanie wypełniona, każda góra i pagórek zrównane, drogi kręte staną się prostymi, a wyboiste drogami gładkimi! i wszyscy ludzie ujrzą zbawienie Boże».

Ewangelia św Łukasza 3: 1-6

Tytuł wpisu odnosi się do pierwszego zdania dzisiejszej Ewangelii - wyliczanka lokalnej hierarchii. Istotne jest wspomnienie, że był to 15 rok rządów Tyberiusza. Cezar Tyberiusz zaczął rządzić w roku 14 n .e. - KLIK - czyli opisane wydarzenie wypada na rok 29 n.e. To jest czas rozpoczęcia 3-letniej działalności Jezusa.
W tej wyliczance znajduję podobieństwo do Ewangelii, która będzie czytana za 3 tygodnie - Wigilia -

W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym państwie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas, gdy wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz...

Ewangelia św Łukasza 2: 1-2

Jan Chrzciciel i chrześci-jan-stwo.

W języku polskim i chyba w większości języków słowiańskich ta zbieżność jest uderzająca.
Można łatwo dojść do wniosku, że jest to religia zapoczątkowana przez Jana Chrzciciela.
A do tego, tak po polsku chrzęści.

W pozostałych językach europejskich chrześcijaństwo to Christ-ianism - rdzeniem jest zdecydowanie Chrystus.

Moje prywatne wytłumaczenie...
Społeczeństwa na zachodzie Europy poznały chrześcijaństwo bezpośrednio, spotykając ludzi wierzących.

Słowianie, a na pewno Polacy, poznali chrześcijaństwo jako przymusem narzucony ceremoniał - chrzest.

Jeszcze jedno - skąd Jezus otrzymał przydomek Chrystus?
Wyjaśnienie TUTAJ.

16 comments:

  1. Ta interpretacja bardzo do mnie przemawia- że Słowianie nazywają chrześcijaństwo tak a nie inaczej, bo kojarzy im się przede wszystkim z chrztem. Niesamowite, jak czasami można się dużo dowiedzieć o tradycji/ poglądach ludzi z dawnych czasów/ ich oceny świata wokół na podstawie tego, jak skonstruowali słowa i całą gramatykę języka (albo od kogo dostali jakieś technologie/ nowe rodzaje jedzenia, nazywając je podobnie do sąsiada-państwa, od którego to dostali).

    ReplyDelete
    Replies
    1. Zgadzam się , język jest odbiciem mentalności i fizycznych realiów.
      Dlatego Eskimosi mają kilkadziesiąt nazw śniegu, a mieszkańcy Cieśniny Torresa pewnie ani jednego.
      Czytałem gdzieś, że w dawnej Polsce używano kilku słów na nazwanie kupy jelenia. Ówcześni ludzie potrafili na jej podstawie okreslić wiek i kondycje fizyczną zwierzęcia.
      Z kolei w większości ( a może wszystkich) jezykach aborygeńskich nie ma słowa bóg gdyż tego pojęcia nie znali.

      Delete
  2. Nie czytałem angielskiej wersji Wikipedii, ale od zawsze wydawało mi się, że Chrystus jest zaszczytnym tytułem, a nie imieniem własnym.
    Twoja interpretacja słowa chrześcijaństwo w ujęciu słowiańskim jest wręcz urocza. Muszę ją sobie zapamiętać ;D

    ReplyDelete
    Replies
    1. Chrystus, zaszczytny tytuł - zgadza się, po grecku znaczy namaszczony (przez Boga) co w środowisku żydowskim oznaczało Mesjasza.
      Jeśli chodzi o chrzest Polski to chyba nikt nie miał watpliwości, ze był to manewr ściśle polityczny, więcej tutaj - https://pl.wikipedia.org/wiki/Chrzest_Polski#Przyczyny_i_okoliczno%C5%9Bci_chrztu_Polski

      Delete
  3. „Słowianie, a na pewno Polacy, poznali chrześcijaństwo jako przymusem narzucony ceremoniał - chrzest.”
    Obronię trochę wolności Słowian;-);-);-) W IX w. na terenach słowiańskich działali Cyryl i Metody, Bracia Sołuńscy… To wtedy powstało Państwo Wielkomorawskie (830 r.), które obejmowało również tereny, gdzie się urodziłem… Wspomniani zakonnicy raczej nie nawracali siłą. Nie mieli godności biskupiej (tu plusy i minusy;-), ale na pewno w jakiś sposób przygotowali Słowian do przyjęcia przyszłej religii. Zresztą w Kościele mają nawet tytuł „Apostołowie Słowian”. Jan Paweł II napisał encyklikę pod takim samym tytułem - „Slavorum apostoli”

    ReplyDelete
    Replies
    1. Cyryl i Metody...
      Na lekcjach rosyjskiego w PRL mawialiśmy - tę cyrylicę da się jeszcze znieść, ale te metody?
      Zapewne przesadziłem nieco w tym zdaniu - poznali chrześcijaństwo jako przymus - ale minimalnie. Przy ówczesnych środkach komunikacji wpływ misjonarzy był minimalny, co innego bezwzgledne działanie Mieszka I i Bolesława Chrobrego.
      Więcej tutaj - https://pl.wikipedia.org/wiki/Chrzest_Polski#Przyczyny_i_okoliczno%C5%9Bci_chrztu_Polski

      Delete
  4. Bardzo mi sie podoba to o Cyrylu i Metodym :)
    Mnie tez ochrzczono na sile nie pytajac sie o zdanie ......
    Pozostan w zdrowiu - wczoraj odwiedzilam restauracje Outback i oczywiscie automatycznie pomyslalam o Tobie.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Ochrzczono na siłę :)
      I na dodatek zaszczepiono.
      Dopiero teraz zdałem sobie sprawę, że ja zostałem zaszczepiony w kraju rządzonym przez hitlerowców a nasze dzieci w kraju rządzonym przez komunistów. Co też oni mogli nawkładać do tych szczepionek.
      Restauracja Outback - bardzo mi miło.
      Pozdrawiam.

      Delete
  5. Lechu....
    to WSZYSTKO nie tak...
    nie po to była wieża Babel, żeby ludziom namieszać w głowach. Tyle Biblia, a jak to wyglądało w słowotwórstwie i tłumaczeniach z aramejskiego na grekę, z greki na łacinę, z łaciny na staroruski....
    Zdaje się, że Ewangelie były pisane "greką"( dla uproszczenia), a Stary Testament w ...., i idziemy śladem tłumaczenia starożytnych tekstów. Był też język staroruski, staropolski, tłumaczenie Wujka. I tak to się wałkowało przez dwa tysiąclecia i powstała polska nazwa "chrześci-JAN-stwo?
    A muzułmaństwo?
    W historii chrześcijaństwa największą rolę odegrali dwaj cesarze Konstantyn Wielki i jego kuzyn, cesarz Julian Apostata.
    To jest wersja Krawczuka, ale można się z tym poglądem nie zgadzać(profesor był uważany za komucha i to mogło mieć wpływ na jego impresje). Jestem obecnie przy Julianie, jeszcze cesarzu...(za Dioklecjana? Augusta było czterech mu poddanych cesarzy), który był podległy Augustowi Konstancjuszowi.
    Wg Krawczuka najmniej kłopotów było z poganami,"ludźmi na ogół wysokiej kultury i tylko ratujący swoje dziedzictwo...", a największe z chrześcijanami. To za jego(Konstancjusza)panowania trwały ciągłe kłótnie biskupów chrześcijańskich. O co tak się wykłócali?
    Sobór nicejski 325r:
    "Wierzymy....w jednego Pana, Jezusa Chrystusa, Syna Bożego, narodzonego z Ojca, jednorodzonego, to jest z natury Ojca; Boga z Boga, Światłość ze Światłości, Boga z prawdziwego Boga prawdziwego, narodzonego, a nie uczynionego, współistotnego Ojcu".
    No i się narobiło.
    Ortodoksów prowadził niejaki Atanazjusz, a Ariusz mu się sprzeciwiał. Arian poparł Konstancjusz.....
    Wybiegłem prawie 300 lat do przodu....,
    ale, to właśnie w tych czasach ukazał się list Hozjusza, pierwszy w historii, w którym stało, "że państwo i Kościół winny zachować pełną od siebie niezależność w sprawach sobie właściwych."
    Jan Chrzciciel twórca chrześcijaństwa...., no ciekawe. On też był przywódcą jakiejś sekty na wzór esseńczyków?
    emeryt

    ReplyDelete
    Replies
    1. "Jan Chrzciciel twórca chrześcijaństwa...., no ciekawe"
      Przepraszam, ale to zupełnie odwrotnie niż w moim wpisie.
      Wydawało mi się, że wyraźnie rozróżniłem źródłosłów zachodnioeuropejskiego słowa Christian i polskiego Chrześcijanin.
      Dziękuję za powrót do początków a szczególnie za wspomnienie soboru nicejskiego, na którym sformułowano Nicejskie Credo.
      Znalazłem gdzieś rozważania o wpływie tego soboru na powstanie Islamu. Otóż wielu Arian, nie zgadzających się z koncepcją Trójcy Świętej, kręciło się po Bliski Wschodzie i mogli zainspirować do stworzenia nowej religii, w której jest tylko jeden Bóg. Koran zdecydowanie ostrzega, że ci , którzy uwazają Jezusa za Boga, zostaną surowo ukarani.
      Pozdrawiam.

      Delete
    2. piszemy o tym samym...
      Odwrotnie..." Można łatwo dojść do wniosku, że jest to religia zapoczątkowana przez Jana Chrzciciela".
      Widać nie zrozumiałem.
      W tym okresie pisano "greką". Ewangeliści, kronikarze, a czy sam Flawiusz?-to ono wspominają o Janie Chrzcicielu.
      Jan Chrzciciel chodził po bożym świecie jako Iohannes Baptista? Pytanie, w jakim celu stosował(jako pierwszy?) rytuał zwany "baptisatus"-ochrzczony. A może chodzi o "zanurzenie"?
      Skrótowo. Dociekałem: co oznacza słowo "baptisma"....
      historycznie.
      Europa i część Azji przyjęła chrześcijaństwo pod przymusem. Cesarstwo. Tego wymagała polityka państwa. Od władcy zależało, jaka ma być religia. Przykład z Chazarami, władca wybrał religię narodowi po przesłuchaniu, czyli castingu przedstawicieli danego wyznania, ponoć.
      Ja trafiłem na rozważania ks. M.Paradowskiego(sprawdzę nazwisko i mogę podać źródło?), dlaczego zaistniała potrzeba "wymyślenia" Islamu. Oprócz arian, może i kto inny się angażował?, chrześcijaństwo zaczęło "zagrażać" innym poganom i dla równowagi....
      Jezus, jako prorok tak, ale Allach jest tylko jeden.
      No to osobny temat, z której strony na ziemie polskie dotarło chrześcijaństwo. Wydaje się, że ze Wschodu. Wtedy staroczeskie kristi? już tak nie chrzęści( bo nie miało prawa bytu w staropolskim?), czy staroruskim. No i bardziej przypomina "krzyż", czyli Jezusa, a nie chrzest. Ale to moje fantasmagorie jedynie i zapewne znawca tematu miałby problemy, jak je ocenić? Dlatego wybacz za słowotok, ale temat ciekawy.
      pozdrawiam.
      emeryt

      Delete
    3. ks. prof. Michał Poradowski
      Pochodzenie Islamu.
      Przedstawia wersję katolika. Dla porównania może zapoznam się z innymi teoriami....
      -9 C. stagnacja. przepraszam za literówki i inne błędy gramatyczno-ortograficzne.
      emeryt

      Delete
    4. Chrzest, baptisma...
      Jan Chrzciciel chrzcił w Jordanie więc sądzę, że było to zanurzenie.
      Dziękuję za pogłębienie tematu.

      Delete
    5. nie ma za co..
      dodam
      są dwa(historyczne) spojrzenia na chrzest Janowy,
      -Flawiusza
      -Ewangelie
      Historyk przedstawił chrzest Jana, jako ceremoniał w tradycji judaistycznej. Nie służył bowiem ten rytuał na przebłaganiu za grzechy i nie ma związku z chrześcijaństwem.
      Natomiast autorzy Ewangelii uważali, że Jan po przyjęciu chrztu pokuty i nawróceniu zalecał powrót do codzienności, ale z odwróceniem się od zła. Być może była jakaś forma spowiedzi?. Jan Chrzciciel ostrzegał przed Sądem Ostatecznym....
      Można wspomnieć, że uczniowie Jana dotarli z jego naukami aż do Azji Mniejszej, a ruch przetrwał aż do 200 r. po Chrystusie.
      emeryt

      Delete
    6. Działalność Jana Chrzciciela...
      To jest tematem Ewangelii przepisanej na nadchodzącą niedzielę więc nie wyprzedzam oficjalnego czytania.

      Delete
  6. O Juliana Apostatę się rozchodzi, oczywiście.
    emeryt

    ReplyDelete