Marsylianka

Dzisiaj święto narodowe Francji.

Pamiętam z bardzo dziecięcych lat jak matka śpiewała mi Marsyliankę. Po francusku.
To była ilustracja do opowieści o wojnach napoleońskich, do wiersza Artura Oppmana o księciu Józefie Poniatowskim.

Mój wnuk uczy się obecnie francuskiego w szkole. Jeszcze nie spotkałem przypadku żeby w szkole australijskiej ktoś nauczył się języka obcego.
Spytałem wnuka czy zna hymn francuski. Oczywiście nie zna. To według mnie tłumaczy tę nieudolność w uczeniu języków. Nas, w szkole w czasach PRL, uczono wielu wieszy i piosenek. Słowa i zwroty same wchodziły do głowy.
Inna sprawa, że nie uczono nas wierszy ani piosenek angielskich. Może słusznie, angielskie rymy nie są tak oczywiste. Piosenki w języku angielskim wtedy jeszcze nie opanowały świata - najpopularniejsza była Que sere sera.

Znalazłem więc Marsyliankę w google - o TĘ. Wnuk wysłuchał pierwszej zwrotki, melodia bardzo mu się podobała, na słowa nie zwrócił uwagi. Tymczasem słowa - nagranie wyświetla tekst po francusku i angielsku - zwróciłem uwagę na ten fragment:
"...Qu'un sang impur
Abreuve nos sillons!"
Sang impur - nieczysta krew! Toż to jakieś uprzedzenia rasowe.

Dosłowne tłumaczenie to:
"... niech nieczysta krew
 nawilży nasze pola".

Polska wersja nieco to łagodzi "... by ziemię krwią napoić przyszedł czas".

Zastanowiłem się nad tym co napisałem powyżej: łagodzi.
Chyba jednak nie. Wersja francuska wyraźnie odnosi się do wrogów, którzy wkroczyli na francuską ziemię. Do najeźdźców. To było zgodne z faktami, utwór napisano w 1792 roku, w okresie wojny z I koalicją antyfrancuską.
Natomiast wersja polska - przyszedł czas by ziemię napoić krwią? Przecież to jest wyraźne napraszanie się żeby wróg przyszedł bo chcemy mu utoczyć trochę krwi. Rok 1792 - to rok II Rozbioru Polski. Od tego czasu wróg nawiedzał polskie ziemie dość często. Czyja krew nawilżała polskie ziemie to już osobna sprawa.

Pełen tekst - wersja angielska TUTAJ, wersja polska TUTAJ.