Tuesday, April 24, 2018

Pigdin Polish

Wczoraj moja 4-letnia wnuczka zapytała - Dziadzia, how you say in Polish - pidgin Polish?

Wnuczka jest ponownie na etapie językowych eksperymentów. Czasem, gdy wiozę ją samochodem z przedszkola, pokazuje na drzewo i pyta - Dziadzia, what is this?
- A tree - odpowiadam.
- No dziadzia, I call it bum-bum.
Potem przy każdym mijanym drzewie sprawdza czy zapamiętałem. Wreszcie, po kilku minutach, zapomina.

Grace zna kika słów po polsku. Potrafi też zaśpiewać 100 lat, ale nie potrafiłaby przetłumaczyć na angielski tego co śpiewa.
Czasami, szczególnie w obecności babci, robi polskojęzyczne eksperymenty.
- Babcia, babcia, this is moja noga.
Palcem pokazuje na oko. Próba korekty wywołuje krótki przegląd całego jej polskiego słownictwa przy czym każde słowo jest kojarzone w niewłaściwy sposób.

Jednak wczoraj skończyły się żarty - patrz pierwsza linijka wpisu.

Pidgin English - to znany termin. Przez długie lata wydawało mi się, że to nazwa języka którym posługują się mieszkańcy Papui Nowej Gwinei.
Papua New Gwinea, w skrócie PNG - angielska wymowa pi-en-dżi - trochę kojarzy mi się z wymową pidgin (fonetycznie pydżyn).
Drugie moje skojarzenie to gołąb - po angielsku pigeon.

Pytanie wnuczki zmusiło mnie do weryfikacji własnej wiedzy.
Po pierwsze - Papua Nowa Gwinea. Faktycznie urzędowym językiem jest tam tok pisin, Anglosasi nazywają go pidgin English albo New Guinea pidgin. Słowo tok to według mnie angielskie talk - rozmowa - wymówione w języku pidgin English.
Po drugie - słowo pidgin. Okazuje się, że jest to słowo chińskie pochodzenia angielskiego - tak właśnie chińscy kupcy wymawiali angielskie słowo business.
Oczywiście - handlarze wędrujący do obcego kraju musieli znać podstawowe słownictwo kraju gospodarzy żeby prowadzić byznes. Przy tej okazji naginali wymowę do specyfiki własnego języka. Szczególnie w przypadku angielskiego to naginanie jest mocno słyszalne.
Wikipedia jednak wspomina również moje drugie skojarzenie - gołębia gdyż te ptaki wykorzystywano do przenoszenia korespondencji (również międzynarodowej).

Po trzecie - czy istnieje pidgin Polish?
Wikipedia - KLIK - podaje etymologię oraz charakterystykę języków typu pidgin i podaje dość obszerną listę.
Zaciekawiły mnie przypadki pidgin używanego w kontakach między krajami europejskimi.  RusseNorsk używany przez około 150 lat przez handlarzy wymieniających rosyjskie zboże na norweskie ryby.
Pidgin baskijsko-islandzki - używany przez baskijskich wielorybników. Zadziwiające. Dlaczego akurat Baskowie? Może dlatego, że nie mieli własnego kraju?
Jeszcze jedna ciekawostka - pidgin English używany w Indiach nosił nazwę butler English czyli angielski służących.

No a polski pigdin?
Istnieje, istnieje. To język, którym posługują się między sobą Polacy mieszkający w Australii.

Jak mam zatem odpowiedzieć na pytanie wnuczki?
Chyba odpowiem - bum-bum.

2 comments:

  1. w Niemczech tez taki istnieje, maly przykład, kiedy moj syn mial kilka lat, moze szesc? i bawil sie w o rok mlodszym synem moich sąsiadów ze Slaska, jak siedzialam z sasiadka na lawce przed domem, a chlopaki sie bawili, az wywiazal sie taki dialog

    - Mamo a Robert (syn sąsiadów) mnie ergeruje! To mój syn z pretensjami
    - Bo Michal nie tak halten kijek. To syn sasiadki.
    - Jak sie nie uspokoicie, to będziecie giejowac do domu. To ja.

    a poza tym mój wnuczek, lat dwadzieścia z haczykiem, ma spore pretensje do swojej matki, ze zaniedbala u niego nauke polskiego ... i moim zdanie ma racje chłopak :)

    ReplyDelete
    Replies
    1. Pidgin Deutsch - oczywiście. Z jednej strony są przykłady niemieckiego kolonializmu - Namibian Black German i Unserdeutsch używany w Papui Nowej Gwinei. Z drugiej strony niemieckie wpływy na przyległych terenach - Śląsk, część Szwajcarii, niektóre rejony Belgii i Holandii. Zresztą cały język holenderski to jest Dutch czyli pidgin Deutsch

      Delete