Sapiens

 Właśnie skończyłem czytać słuchać książkę Sapiens. A Brief History of Humankind.

Książka narobiła sporo szumu na książkowym podwórku (182 tygodni na liście bestsellerów New York Times ) - KLIK .

Pierwsza sprawa - audiobook.
Ponad 15 godzin słuchania. Dla mnie to coś nowego.

Najpierw dobra strona - według mnie książka świetnie czytana, lektor - Derek Perkins.

Złe strony -
Stwierdziłem, że trudno mi się skupić przez dłuższy czas.
To chyba oczywiste, czytałem gdzieś rady dla nauczycieli żeby nie zmuszali uczniów do koncentracji dłuższej niż 5 minut. Wtedy trzeba dać im chwilę relaksu.
Jeśli czytam papierową książkę to podświadomie robię sobie jakieś przerwy, z audiobookiem nie jest to takie proste.
Znam kilku entuzjastów audiobooków, ich główny argument - słucham w samochodzie i podróż mi się nie dłuży.
Rozumiem, ale nie każda książka się do tego nadaje.
Druga sprawa, która nurtowała mnie przez pewien czas, trudność zatrzymania się na chwilę refleksji, zrobienie notatek - wszak to książka prawie naukowa, roi się od dat i trudnych nazw.
Wyznam jednak, że w którymś momencie uznałem, że autor chyba bardziej troszczy się o błyskotliwą narrację niż o naukowe detale i dojechałem do końca bez większego bólu.

Jak tu zrelacjonować całą historię rodzaju ludzkiego, 15 godzin czytania, około 450 drukowanych stron, we wpisie na 7 minut czytania?

Poruszę tylko 3 tematy.
1. Okres wspólnoty pierwotnej.
Autor maluje sielankowy obraz -
Wstajemy gdy się wyśpimy a wtedy rozglądamy się za jedzeniem. Zapasów raczej nie trzymamy więc trzeba się rozejrzeć po okolicy,
Okolica jest raczej przyjazna, w przeciwnym wypadku byśmy tu nie koczowali, więc po kilku godzinach mamy dosyć bardzo różnorodnej żywności na dzisiaj.
Siadamy przy ognisku i zabawa do wieczora.
W Australii panuje teraz fascynacja aborygeńską tradycją, czegóż tam nie wymyślą, ale jak tak poskrobać, to wychodzi to co napisałem powyżej.
Pytanie zasadnicze - a co gdy okolica stanie się mniej przyjazna?
Odpowiedź prosta - zmieniamy okolicę, co niesie ze sobą bardzo istotne konsekwencje.
Bagaż ograniczony do minimum a zatem - niczego nie gromadzić, nie mieć więcej niż jedno niesamodzielne dziecko, nie starzeć się nadmiernie.

Ta sielanka kończy się w momencie powstania rolnictwa.
Autor nazywa je "największym oszustwem historii" - history biggest fraud.
Rolnictwo oznacza przywiązanie do ziemi, nieurozmaiconą dietę, gromadzenie towaru a co za tym idzie - pokusa kradzieży i konieczność strzeżenia zebranych dóbr. A na koniec - konieczność wymiany towarów czyli handel, pieniądz i cały ten byznes.

2. Odkrycie niewiedzy.
Autor relacjonuje historię cywilizacji i stwierdza, że do mniej więcej 1500 roku naszej ery, rozwijala się ona równomiernie na całym świecie.
A więc mieliśmy potężne królewstwa w Europie i równie, a może nawet bardziej potężne, cesarstwa w Chinach, Indiach, Persji, Ameryce - Inkowie, Majowie, Aztekowie.
300 lat później na placu boju pozostaje tylko Europa i skolonizowana przez Anglików Ameryka Północna.
Przyczyna - według autora jest są nimi odkrycia naukowe i wynikające z nich wynalazki techniczne.

Dotąd zgoda, ale co było przyczyną tej przyczyny?

Autora to zupełnie nie interesuje więc odwołam się do czytanej dawno, dawno temu książki autorstwa chyba Andrzeja Bocheńskiego, który wywodził, że była nią religia chrześcijańska.
Według niego religia ta czyni człowieka odpowiedzialnym za własne zbawienie a to prowadzi do szukania drogi, stawiania pytań.
Religia muzułmańska zbyt polega na przeznaczeniu zaś religie buddyjskie zalecają ograniczanie ziemskich potrzeb.
Tu ciekawa obserwacja potwierdzająca powyższą teorię.
Jak to się stało, że kraje protestanckie - Anglia, Niemcy, Holandia, kraje skandynawskie, USA, są na wyższym poziomie ekonomicznym niż Włochy, Hiszpania, Ameryka Południowa?
Dla Bocheńskiego odpowiedź jest prosta - protestanci i katolicy.
Ci pierwsi uważają, że na zbawienie trzeba solidnie i konkretnie zapracować, ci drudzy liczą bardziej na Boże miłosierdzie.

Wracam do książki -
3. Koniec Homo Sapiens.
Według autora, odkrycia ostatnich lat negują sens naszych osiągnięć społecznych i kulturowych.
Badania genetyczne dowodzą, że ludzie nie są równi, badania neurologiczne i biologiczne dowodzą, że nasze uczucia i emocje to procesy, które można naukowo precyzyjnie kontrolować.
Gdzie tu miejsce na samodzielne myślenie i sprawiedliwość społeczną?
Zrobią to za nas inni - kilka megakorporacji plus sztuczna inteligencja.

P.S. Google myśli o mnie.
Dzisiaj rano na moim smartfonie pojawiło się googlowe doodle -

Stefan Banach, polski matematyk - KLIK.

Bardzo ciekawy życiorys.
Pojawiają się w nim rok 1892 - urodziny (130 lat temu), 1922 - sto lat temu, uzyskał tytuł doktora (nie mając tytułu magistra) i nominację na profesora na Politechnice Lwowskiej.
Ale dlaczego akurat dzisiaj to powiadomienie?
Sztuczna Inteligencja - oni wiedzą, że czytam teraz książki na tematy naukowe i związane ze Sztuczną Inteligencją.